Ze ontwierp met vijftig basisschoolkinderen een gigantische meeuw, alsof die na een vlucht was neergestort in de wijk Beverwaard. Haar visie: laat kinderen meedenken over de buitenruimte en benut het ontwerpproces ook om kinderen te leren eigen keuzes te maken. Dat geeft ze de beste weerstand tegen obesitas-besmetting, denkt Lisa ten Brug.
Lisa ten Brug wist een paar jaar geleden al dat ze bij de Veldacademie wilde studeren. Ze deed een studie Bouwkunde, maar miste het contact met het veld. Omdat ze niet direct aan de slag kon bij de Veldacademie, deed ze een minor Sociale Geografie in Amsterdam. Het was een heel contrast: “Bij excursies met Bouwkunde gingen we gebouwen bekijken en dan draaide het om de naam van de architect, de stijl en de detaillering van het gebouw, bijvoorbeeld hoe het metselwerk in elkaar zit. Als je met sociaal geografen de wijk intrekt, kijk je veel meer naar het gebruik: wat voor een was hangt er aan de lijn, wat voor een gordijntjes hangen er achter de ramen? Ik merkte dat ik daar heel enthousiast over werd. Hoe schaamteloos mensen naar de gebouwde omgeving kijken en hoe mensen zich die gebouwde omgeving eigen maken.”
Na de minor deed ze de masters Stedenbouw en Wetenschapscommunicatie. Toen kreeg ze bij de Veldacademie de gelegenheid om met haar afstudeeropgave aan te haken bij het project Gezond in Beverwaard. “Ik heb met vijftig kinderen in de Rotterdamse wijk Beverwaard een ontwerp gemaakt voor een gezondere wijk. Dat was hectisch maar ook heel erg interessant! De kinderen hadden zo veel mooie ideeën. Ze vertelden dat ze behoefte hadden aan een fantasierijke wijk, om mee te kunnen gaan in een avontuur, een personage te zijn. Ze kwamen met ideeën als een griezelbos met grote spinnen of een racebaan met auto’s. Maar het klapstuk was voor mij ‘de Heilige Meeuw’. Helemaal in het begin had ik ergens een meeuwtje getekend en die hebben we in de rest van de lessenserie doorontworpen. Hij werd steeds groter en groter, zo groot dat de hele buurt erop kon vliegen. In de laatste fase hebben we een maquette gemaakt waarbij de meeuw was neergestort in de buurt. Het was echt een fantastisch concept, superfantasierijk, ik was er zelf nooit opgekomen.”
Het ontwerpproces met de kinderen leidde niet alleen tot een origineel ontwerp, maar Ten Brug gelooft ook sterk dat co-creatie ervoor kan zorgen dat mensen zelfredzamer en gezonder worden. “Ik ga ervanuit dat obesitas een besmettelijke ziekte is. Dat mensen in de wijk elkaar aansteken met ongezond gedrag. Als je vier keer per week naar de snackbar gaat, dan is het als kind moeilijk om te leren dat je een andere keuze mag maken. En om andere keuzes te maken dan anderen is het natuurlijk belangrijk om zelfvertrouwen te ontwikkelen en te durven staan voor jouw eigen beslissingen. Het ontwerpproces is daar een hele mooie parallel voor. Dus leerde ik de kinderen om elkaar complimenten te geven, nieuwe ideeën te bedenken en die aan elkaar te presenteren.”
Denk niet dat je als ontwerper achterover kunt gaan zitten en de kinderen het werk kunt laten doen. “Ik heb er zeker twee jaar aan gewerkt! Het was een complex proces om alle belangen bij elkaar te krijgen. De Veldacademie gaf me veel vrijheid om daarin de lead te nemen en ik kon gelukkig gebruik maken van hun netwerk en middelen om daar voor de klas te gaan staan. Dit project heeft bij mij enorm het ondernemerschap getriggerd.”
En misschien is dat mede de reden waarom de Heilige Meeuw nu niet meer alleen een fantasie is in het hoofd van een kind. Ten Brug heeft haar eigen bedrijf Obecity opgericht dat de Heilige Meeuw gaat proberen te realiseren. Ze heeft daar ook subsidie voor gekregen.
Met haar bedrijf zou ze in de toekomst ook wel meer willen samenwerken met zorgverzekeraars. “Co-creatieve stedenbouw is een kostbare manier van stadmaken, maar het heeft zo veel meerwaarde voor bewoners. Als zorgverzekeraars en ontwerpers intensiever samenwerken, kunnen we veel meer met preventie bezig zijn en leefstijlgerelateerde ziektes voorkomen. Ik denk dat dat de toekomst is.”
Lisa ten Brug studeerde Stedenbouw en Wetenschaps-communicatie aan de TU Delft. Ze studeerde af bij de Veldacademie. Ze heeft haar eigen bedrijf Obecity en werkt bij AIR, Architectuur Instituut Rotterdam.